Ukrayna savaşı nedeniyle Batılı ülkeler, geçen yıl Rus zenginlerin teknelerine el koymaya başladı. Dünyanın en büyük yatları arasında gösterilen ve Rus milyarder Alisher Usmanov'a ait "Dilbar" adlı yata Almanya tarafından el konuldu. Hatta Rus oligarklardan Gennady Ayvazyan'un teknesi My Saga'yı yaptırımlara uğramaması için batırdığı bile iddia edildi. Bu gelişmelerin ardından Roman Abramoviç, dünyanın en büyük yatları arasındaki Eclipse'yi ve My Solaris'i Türkiye'ye getirdi. Alexander Nesis'in ultra lüks dev yatı Romea da Türkiye'ye gelenler arasında yer alıyor. Jeff Bezos'un yaz tatili için kiraladığı Dmitry Kamenshchik'in Flying Fox teknesi de Türkiye'de bulunuyor.
Rus zenginlerin yatları Türk marinalarına akın edince zaten euro üzerinden belirlenen fiyatlar iki katına çıktı. Bugün 10 metrelik bir tekne için İstanbul'daki marinaların 4000 euroları konuştuğu belirtiliyor.
Marina fiyatları nasıl belirleniyor?
Sektör temsilcileri, marina yapım ve işletmelerinin de güçlüğüne dikkat çekiyor. Marinaların devlete deniz kullanım alanı için ödedikleri miktarın tekne sahiplerine de yansıdığını belirtiyorlar. Bu yüksek kira maliyetini karşılamak için de birçok marina, arkasında alışveriş merkezi, yeme içme alanları gibi tesisle destek sağlıyor. Burada açılan yeme içme ve alışveriş markalarının da üst segmente hitap ettiği için burada küçük tekne bağlamaya görüntü anlamında izin de verilmediği iddia edildi. Bu durum da marinada bulunan lüks bir restoranda yemek yiyenlerin 6-10 metrelik teknelerin değil 20-30 metre üzeri teknelerin görülmesinin tercih edilmesine yol açıyor.
35 metrelik tekneye için 1 milyon tl
İstanbul'da 35-40 metrelik bir teknenin yıllık kirası 1 milyon TL'ye yaklaşıyor bazen de aşıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin marina hizmeti verdiği İstmarin'de ise yer bulmanın zorluğu öne sürüldü.
Hep 5 altın çapalı: 2-3 altın çapalı marina yok
Otellerde yıldızla belirlenen kalite marinalarda "altın çapa" (Golden Anchor) ile belirleniyor. Türkiye'deki marinaların çoğunlukla 5 altın çapa seviyesinde bulunduğu, 2 ya da 3 çapa seviyesindeki marinaların bulunmadığı kaydedildi. 5 altın çapa almak için marinaların helikopter pisti bulundurması gerekiyor. Türkiye'de bazı marinaların 5 altın çapayı aldıktan sonra heliportlarını otopark, restoran ya da sosyal tesisi şeklinde değerlendirdiği öne sürüldü.
Türkiye'ye değil yunan adalarına teknelerini bağlıyorlar
Marina fiyatlarının amatör denizciliği öldürdüğünü belirten sektörün uzmanları belediyelerin ya da devletin uygun fiyatlı marina ve liman inşa etmesi gerektiğini belirtti. Türkiye'deki fiyat artışları nedeniyle birçok Türk'ün teknelerini Yunan adalarına bağladığı kaydedildi.
Yer yoksa daha yüksek fiyat önerme
Marinalardaki yer sorununun fiyatlara farklı etkileri de bulunuyor. Marinalarda bağlanma fiyatları teknelerin en ve boyuna göre belirleniyor. Tekne sahipleri uygun boyda park yeri bulamadıkları için daha üst boylarda yer hesaplamaları ile karşılaştıklarını da belirtti. Örneğin 12 metrelik bir tekne için yeri bulunmayan marina, 14 metrelik yer üzerinden hesaplama yaptıkları da iddia edildi.