Dünyanın önde gelen merkez bankaları Haziran ayında bugüne kadarki en yüksek aylık faiz artışını gerçekleştirerek piyasaları şaşırttı ve politika yapıcılar enflasyonla mücadelede üstünlük sağlamaya çalışırken daha fazla parasal sıkılaşmanın sinyalini verdi
Haziran ayında bir araya gelen ve en çok işlem gören 10 para birimini denetleyen dokuz merkez bankasından yedisi faiz artırırken, ikisi değişiklik yapmamayı tercih etti.
Hem Norveç hem de İngiltere Merkez Bankası geçtiğimiz ay beklenenden daha büyük 50 baz puanlık bir hamle ile piyasaları şaşırtırken, Kanada ve Avustralya faiz artırım döngülerine devam etti. İsveç, İsviçre ve Avrupa Merkez Bankası da politikalarını sıkılaştırarak geçen ayki toplam faiz artırımlarını 225 baz puana çıkardı. Mayıs ayında altı toplantıda altı faiz artırımı yapılmıştı.
PIMCO ekonomisti Tiffany Wilding "Bazı merkez bankaları daha düşük enflasyona doğru ilk ilerlemeyi görürken, merkez bankası görevlileri genel olarak zorlu bir dengeleme eylemiyle karşı karşıya kalmaya devam ediyor" dedi.
Wilding "Maliye politikasının günü kurtarmaya hazır olmadığı bir ortamda, döngüsel ufukta aşağı yönlü risklerin arttığı daha belirsiz bir büyüme ortamı görüyoruz"
Son hamleleriyle birlikte dünyanın önde gelen merkez bankalarının 2023'teki toplam faiz artırım sayısı 28 artırımla 950 baz puana ulaştı. Norveç'in Eylül 2021'de faiz artırım döngüsünü başlatmasından bu yana yapılan hamlelere bakıldığında, büyük merkez bankaları şimdiye kadar 3 bin 765 baz puan faiz artırdı.
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) Haziran ayında faiz artırımına ara vermesi sürpriz olmasa da, dünyanın en büyük merkez bankasının şahin görünümü piyasalarda sarsıntı yarattı.
18 Merkez bankasından 13'ü geçen ay toplandı
Vanguard analistleri yıl ortası görünümleri için şu notu düştü:
"Merkez bankalarının yapacak daha çok işi olduğuna inanıyoruz. Bize göre, enflasyonu merkez bankası hedeflerine indirmenin son ayağı en zorlu olanı olabilir"
Gelişmekte olan piyasalarda sıkılaştırma döngüsünün sona ermekte olduğuna dair daha fazla kanıt var. Reuters'ın gelişmekte olan ekonomiler örnekleminde yer alan 18 merkez bankasından 13'ü geçen ay faiz belirleme toplantısı yaptı. Ancak, 11 merkez bankası politikada değişikliğe gitmemeyi tercih etti.
Yeni başkan Hafize Gaye Erkan yönetimindeki Türkiye Merkez Bankası, 2021 ilkbaharında başlayan gelişmekte olan piyasalardaki sıkılaştırma döngüsünün belirgin bir şekilde dışında kalarak, 650 baz puanlık bir faiz artırımı ile daha ortodoks politika yapımına dönüş sinyali verdi. Bu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından acil olarak 1.050 baz puanlık bir faiz artırımına gitmek zorunda kalmasından bu yana yapılan en büyük ikinci faiz artırımı oldu. Bu arada Çin Merkez Bankası da faiz oranlarını 10 baz puan düşürdü.