Ekonomideki belirsizlik Türk yatırımcıyı kaçırıyor

Türkiye’den yurt dışına giden yatırım 6 milyar dolara dayanırken, gelen yatırım 5 milyar dolar civarında kaldı. Net yatırım pozisyonuna göre, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışı yatırımlarının tutarı ise 62 milyar doları aştı.

Yurt dışında büyüme isteği, maliyet avantajları ve belirsizliklerle baş edebilmek amacıyla Türkiye’deki iş insanlarının dışarıdaki yatırımları artıyor.

Türk yatırımlarında Hollanda ilk sırada yer alırken son yıllarda özellikle tekstil ve hazır giyim yatırımlarında maliyet avantajları nedeniyle aralarında Mısır’ın da bulunduğu Kuzey Afrika bölgesi ön plana çıkıyor.

Mısır’da Arçelik’ten, İskefe Holding’e, Hayat Holding’e, LC Waikiki’den Eroğlu Giyim’e Doteks’ten Yeşim Tekstil’e kadar birçok dev şirketin yatırımı var.

62 milyar dolar yatırım

Türk yatırımcılarının 2023 yılı sonu itibarıyla 130 ülkede 2 bin 146 doğrudan yatırımı bulunuyor. Net yatırım pozisyonuna göre, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışı yatırımlarının tutarı ise 62 milyar doları aşıyor.

2024 Eylül itibarıyla son 12 aylık dönemde Türkiye’den yurt dışına giden yatırım 6 milyar dolara dayanırken, gelen yatırım 5 milyar dolar civarında kaldı.

Türk yatırımcıların gerçekleştirdikleri yurt dışı yatırımlarda finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 67.5’ payla ilk sırada yer alıyor. Bu faaliyetlerin ağırlıklı bölümünü ise holding şirketlerinin yatırımları oluşturuyor.

Aralarında Koç, Sabancı, Yıldız, Borusan’nın da olduğu holdinglerin dünyanın dört bir yanında dev yatırımları söz konusu ve binlerce kişiye iş imkanı sağlıyorlar. Yurt dışı yatırımlarıyla patronlar Türkiye’nin tanınırlığına önemli katkılar sunarken ihracat pazarlarını da genişletiyorlar.

Yatırım en çok avrupa'da

Türkiye kaynaklı yurt dışı yatırımların dağılımı incelendiğinde, 2 bin 146 yatırımın 828’inin Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde, 457’sinin ‘diğer Avrupa ülkeleri’ olarak gruplandırılan Birleşik Krallık, Rusya, Balkanlar, İsviçre, Norveç ve Doğu Avrupa bölgesinde yer alıyor.

''Dışarıya gidişler artacak''

Prof. Dr. Erinç Yeldan’a göre, Türkiye ekonomisindeki muazzam belirsizlik, dünya ortalamasının üzerine çıkan enflasyon oranı, baskılanan kur, sadece para politikasına indirgenen ve faiz odaklı giden ekonomi politikası nedeniyle yatırımcı yurt dışına gitme yolunu seçiyor.

Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma yolunda, yapısal reformları hayata geçirmesi gerektiğine dikkat çeken Yeldan, “Türkiye’nin daha fazla yatırım çekmesi ve yerleşik yatırımcının gitmemesi için ciddi bir maliye politikası şart. Güvenilir bir yatırım ortamı oluşturulmadığı sürece önümüzdeki dönemde de yatırımcı gidişlerini göreceğiz” dedi.

''Hızlı gelişen ülkeler öne çıktı''

DEİK Yurt Dışı Yatırımlar İş Konseyi Başkanı Kübra Orakçıoğlu Kazan, “Yurt dışına yatırım yapmak isteyen firmalarımız hangi alanda daha çok yatırım yapmalıyız, trendler neler gibi soruların cevaplarını arıyorlar. Hangi ülke belirli sektörler için daha uygun sorusuna cevap arıyorlar” dedi.

Orakçıoğlu Kazan, Türkiye’nin son yıllarda yurt dışına yönelik yatırımları ve dış ticaret faaliyetlerinin dinamik bir trend izlediğini de anlatarak, Türklerin hızla gelişen pazarları değerlendirme isteğinin de arttığını söyledi.