Toplum 2024 raporu yayınlandı

Raporda siyasetten ekonomiye, toplumsal sorunlardan kamu kurumlarına olan güvene varan geniş araştırmalar yer aldı.

Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü, “Toplum 2024: Türkiye Toplumsal Eğilimler Araştırması” raporunu yayınladı. 19 - 22 Eylül 2024 tarihleri arasında bin 500’den fazla katılımcıyla gerçekleştirilen araştırmada toplumu yakından ilgilendiren birçok konu ele alındı. Yayınlanan verilere göre, toplumun en büyük mutabakat sağladığı konu göçmenlerle ilgili oldu. Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) Avrupa’da Türkiye’ye biçilen “göçmen tutucu” pozisyona karşı sesini yükseltmeye başlamasının altında büyük toplumsal tepki yattığı belirtilen rapora göre, toplumun en büyük ortak politika önerisi “göçmenlerin geri gönderilmesi” oldu.

Atatürk toplumun ortak paydası

Cumhuriyetin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün toplumsal beğenisinin her siyasi renkte oldukça belirgin olması da dikkat çeken verilerden oldu. Atatürk’ün toplumun en büyük ortak paydası olduğunu ortaya koyan raporda, toplumun yalnızca %5,8’i Atatürk’le ilgili olumsuz görüş bildirdiği kaydedildi. Raporda, söz konusu verilere ilişkin “Toplumsal desteği hayli yüksek olmasına rağmen ‘cumhuriyetin ilanının’ toplumsal kabulünün bile Atatürk üzerinde sağlanan geniş konsensüsün arkasında kaldığını görüyoruz” ifadeleri kullanıldı.

Muhalefet ve iktidar partisinde aday yarışı sürüyor

CHP ve AKP içindeki aday tartışmalarına ilişkin de anket verilerine yer verilen ankette, şunlar kaydedildi:

“Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’a, CHP seçmeninden yönelen destek oranında son genel seçimlerde İYİ Parti’ye oy verip artık CHP seçmeni olan %33’lük kesimin ciddi bir katkısı olduğunu söylemek mümkün. Bu kesimin CHP seçmeni olarak verdiği destek Yavaş’ı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gerisinde olsa da parti içinde potada tutmayı sağlıyor. İmamoğlu’nun toplumsal beğeni düzeyini milliyetçi seçmenlerde arttırmadan Yavaş’ın beğeni düzeyine ulaşması pek mümkün görünmüyor. Selçuk Bayraktar’ın toplumsal beğeni düzeyinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üstünde olması ve toplumun ülkeyi yönetenlerin gençleşmesine dair gösterdiği yüksek tercih oranı birbirini destekler nitelikte”

“Muhalefet ağır mağlubiyete kapı aralayabilir”

Raporda, söz konusu veriler şu şekilde değerlendirildi:

“Ağır ekonomik koşulların, önümüzdeki 1 yıla dair umutsuzluğun ve azalan dindarlığın iktidarı zorlayan etkenler listesinin üst sıralarında olduğu görülüyor. Muhalefetin ‘çoklu aday’ tartışmalarını yönetirken göstereceği performans ve iktidarın ‘ahmak’ davası başta olmak üzere sürece olası müdahaleleri toplumsal dikkati yönlendirmesi bakımından Ak Parti’ye alan açabilir. Bu noktada muhalefetin avantajlarının daha ‘hakiki’ iktidarın olası avantajlarının ise görece ‘yapay’ olması muhalefette erken zafer algısını beslerse 2023 genel seçimlerindeki ağır mağlubiyete kapı aralanabilir.

Ekonomik umutsuzluk tırmanıyor, dindarlık azalıyor

Araştırma kapsamında katılımcılara yöneltilen “Sizce Türkiye’nin acilen çözülmesi gereken en önemli iki sorunu nedir?” sorusuna yüzde 54.1 oranında “Ekonomi” yanıtı verilirken, yüzde 27,9 oranında ise “Enflasyon, hayat pahalılığı, zamlar” karşılığı verildi. Acilen çözülmesi gereken ilk 10 sorun listesinin ilk 2 sırasındakiler dahil olmak üzere 5’i doğrudan ekonomiyle ilgili. Araştırma sonuçlarına göre önümüzdeki bir yıl içerisinde ülke ekonomisinin daha iyi olacağını düşünenlerin oranı %23,3 iken ekonominin düzelmeyeceğini düşünenlerin oranı %76,7. AKP seçmeninin %55,2’si ile MHP seçmeninin %55,5’i de ekonominin önümüzdeki bir yıl içinde iyiye gitmeyeceğini düşünüyor.

Raporda dikkat çeken verilerden biri de, kişilerin dindarlıklarında yaşanan değişim oldu, Son 5 yılda şahsi dindarlıklarının değişimine dair soruya katılımcıların %22,5’i “Dindarlığım azaldı” şeklinde yanıt verirken %63,5’i herhangi bir değişiklik olmadığı yanıtını veriyor. Son 5 yılda dindarlığının arttığını söyleyenlerin oranı yalnızca AKP’lilerde (,9) azaldığını söyleyenlerden (,7) fazla. Toplumun genelinde son 5 yılda dindarlık belirgin şekilde azalmış görülürken memurlar arasında belirgin bir dindarlık artışı beyanı dikkat çekiyor.