Doğalgaz Haberleri - Son Dakika Doğalgaz Haber Güncel Gelişmeler

Doğal gazda kademeli tarifeye geçiş süreci

Uygulama hayata geçirilirse, bu sayede soğuk illerde yaşayan vatandaşlara destek artacak, mağduriyet önlenecek. Elektriğin ardından doğalgazda da kademeli fatura dönemi başlıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı çalışmalarını hızlandırdı. Coğrafi faktörler ve iklim koşulları bölgelere göre farklılık gösterdiği için illerin ortalama doğalgaz tüketimleri belirleniyor. Buna göre, illerin ortalama doğal gaz tüketimleri baz alınarak her ile göre ayrı kademe belirlenecek. Belirlenen kademenin altında kalanlar doğal gazı daha uygun fiyatla tüketecek. Hangi il ne kadar tüketiyor? Türkiye'de doğal gazı en fazla Hakkâri ve Erzurum, en az ise Adana ve Osmaniye tüketiyor. Son açıklanan 2023 verilerine bakıldığında, hane başı ortalama tüketimin en yüksek olduğu il 1.401 metreküp ile Hakkâri. Onu sırasıyla 1.348 ile Erzurum, 1.317 ile Ardahan, 1.311 ile Muş ve 1.224 metreküp ile Ağrı izliyor. En az tüketim ise sırasıyla 521 metreküp ile Adana, 527 ile Osmaniye, 531 ile Mersin ve 566 metreküp ile Antalya'da. İstanbul'da haneler bir yılda ortalama 869, Ankara'da 1.067, İzmir'de 736 metreküp gaz tüketiyor. Mağduriyet olmayacak Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) verilerine göre, Türkiye'de her 100 hanenin yaklaşık 59'unun ısıtma, pişirme ve sıcak su ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla doğal gaz kullandığını kaydetti. Hanelerde doğal gazın önemli bir kısmının ısınmak amacıyla kullanıldığını ve bunun da soğuk iklime sahip illerde bir dezavantaj yarattığını anlatan Öner, "Bakanlık, bu sebeple her il için ayrı bir kademe belirleyerek vatandaşları mağdur etmemeyi ve soğuk-sıcak iklime sahip illerin ayrımını yapmayı hedefliyor" dedi. Elektrik, su ve doğal gaz gibi temel ihtiyaçlara yönelik mevcut faturalandırma sistemlerinin vatandaşların farklı sosyo-ekonomik ve coğrafi koşullarının dikkate alınarak düzenlenmesinin doğru olacağını belirten Öner, "Örneğin, Kars ve Ardahan gibi uzun ve sert kış koşullarının hâkim olduğu illerde doğal gaz tüketimi büyük ölçüde ısınma amacıyla gerçekleşmektedir. Bu bölgelerde, yılın büyük bölümünde yüksek doğal gaz faturaları ödeniyor. İklimsel koşullar doğrultusunda, bu illerde indirimli tarifeler veya devlet destekli sübvansiyon modelleri artırılmalıdır" diye konuştu.

Doğal gaz facialarını önlemek için alınacak tedbirler

Temiz ve ucuz enerji kaynağı olan doğal gaz, Türkiye’de giderek yaygınlaşmaya devam ediyor. Kullanıcılarına büyük konfor sunan doğal gaz, yanma kolaylığı ve hızı bakımından da büyük tehlike oluşturuyor. Çünkü yaşam alanlarında ortamdaki gaz hacminin yüzde 5 ila 15 arasında bir seviyeye ulaşması, patlamaya ve yangına neden olabiliyor. Son yıllarda Türkiye genelinde artan doğal gaz yangınlarının ciddi can ve mal kayıplarına neden olduğunu belirten Üçay Mühendislik Operasyon Direktörü Zafer Çüman, yaşam alanlarında doğal gazdan kaynaklı olarak meydana gelen patlama ve yangınları önlemek için yapılması gerekenlere dikkat çekti: Doğal gaz dönüşümünde yapılan hatalar yangına neden oluyor “Evlerde ve işyerlerinde meydana gelen doğal gaz patlamaları ve yangınları; eski veya hatalı doğal gaz tesisatı, bakım eksiklikleri ve kullanıcı hatalarından kaynaklı olabiliyor. Hataları minimize etmek için öncelikli olarak doğal gaz dönüşüm sürecinde gerekli önlemleri almak gerekiyor. Evlere veya işyerlerine döşenecek doğal gaz tesisatı için mühendislik kabiliyeti yüksek bir firma ile çalışılması büyük önem taşıyor. Çünkü yanlış projelendirme, standartlara uygun olmayan aparat seçimi ve yanlış döşenen gaz borularından kaynaklı kaçaklar hem sağlığı bozuyor hem de yangına neden oluyor. Periyodik bakım ve denetimler ihmal edilmemeli Doğal gaz tesisatının ve cihazlarının düzenli olarak kontrol edilmesi, güvenli kullanım açısından kritik önem taşıyor. Yetkili servisler tarafından yapılan periyodik bakım ve denetimler sayesinde olası gaz kaçakları veya teknik arızalar erkenden tespit edilerek, büyük kazaların önüne geçilebiliyor. Özellikle kombi, şofben ve ocak bağlantılarının yılda en az bir kez uzman ekipler tarafından kontrol edilmesi gerekiyor. Ayrıca, apartman ve site yönetimlerinin merkezi sistemleri, belirli aralıklarla denetime tabi tutması da güvenli yaşam alanları oluşturulmasında önemli rol oynuyor.

Faturalarda yeni düzenleme

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, benzer bir modelin doğalgaz için de planlandığını söyledi. Yıllık 5 bin kilovatsaat (kWh) tüketimi olan konut ve ticarethane aboneleri artık sübvansiyonlu elektrik kullanamayacak. Düzenleme 1 Ocak'tan itibaren geçerli olacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Elektrik faturalarında yeni dönemle ilgili bilgi veren Bayraktar, “Yeni dönemde diyoruz ki yüksek tüketimi olan, ne kadar yüksek tüketim? Türkiye’de hane başı ortalama tüketim 200 kilovatsaat. 300 kilovatsaat. (Problem yok, sizi desteklemeye devam ediyoruz.) Ayda tüketimi 400 kilovatsaat olanı desteklemeye devam ediyoruz. 417 kilovatsaat yani 2 katından daha fazla tüketimi olan 40 milyon abonenin yüzde 3’ü, yüzde 97’nin hayatında bir şey değişmiyor, bu yüzde 3’e diyoruz ki (Elektriğin gerçek maliyeti neyse siz lütfen bunu ödeyiniz)” diye konuştu. 'Sosyal adalete uygun değil' Uygulamada cami, cemevi, ibadethaneler, şehit, gazi aileleri gibi istisnaların tanımlandığını kaydeden Bayraktar şöyle devam etti: “Yine istisnalar olabilir, öngöremediğimiz şeyler olabilir. 1 sayaçtan geçip birçok ailenin oturduğu ama aslında ailenin her birinin belki 150 kilovatsaat tüketimi olan durumlar olabilir. Bunlara da en kısa sürede müdahale edip bunları da düzeltiriz ama doğru olan yani makam şoförü aynı desteği alıyor yüzde olarak, makamda oturan kişi de çok daha yüksek tüketimle aynı oranda destek alıyor. 5 bin lira elektrik faturası ödemesi lazım, ona biz 2 bin 500 lira 3 bin lira veriyoruz. Daha dar gelirli, düşük tüketimi olan kişi 500 liralık elektrik faturasında 300 lira destek alıyor; birisine 300 lira birisine 3 bin lira. Bu, sosyal adalete de uygun değil.” Doğalgaz faturalarına da düzenleme Benzer modelin doğalgaz için de planlandığını anlatan Bayraktar, “Burada mutlaka bölgesel farkları dikkate alacağız yani Antalya’daki ortalama tüketimle Erzurum’daki ortalama tüketim aynı değil. Dolayısıyla, ortalama tüketimler üzerinden bir yaklaşım geliştirmeyi hedefliyoruz” dedi.

Konut doğal gazına yüzde 38 zam

Boru Hatları İle Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), ağustos itibarıyla konutlarda kullanılan doğal gazın toptan satış fiyatında yüzde 38, yıllık doğal gaz tüketimi 300 bin metreküp ve altında olan serbest tüketicilerin elektrik üretimi haricinde kullandıkları doğal gazın satış fiyatında ise yüzde 33,1 artışa gidildiğini bildirdi. BOTAŞ'ın internet sitesinde ağustosta geçerli olacak mesken ve sanayi abonelerinin tarifesi ile elektrik üretim amaçlı tarife tablosu yayımlandı. Buna göre, ağustos itibarıyla konutlarda kullanılan doğal gazın toptan satış fiyatı yüzde 38, yıllık doğal gaz tüketimi 300 bin metreküp ve altında olan serbest tüketicilerin elektrik üretimi haricinde kullandıkları doğal gazın satış fiyatı ise yüzde 33,1 arttı. Elektrik üretimi için kullanılan doğal gazın toptan satış fiyatı ile yıllık doğal gaz tüketimi 300 bin 1 metreküp ve üzerinde olan serbest tüketicilerin elektrik üretimi haricinde kullandıkları doğal gazın satış fiyatında değişiklik olmadı. Sanayi abonelerinin tarifesi, kademe 1 için 1000 metreküp doğal gazda 8 bin 549 lira, kademe 2 için ise 11 bin 380 lira olarak belirlendi. Elektrik üretim amaçlı tarifede ise 1000 metreküp doğal gazın fiyatı 12 bin lira olarak duyuruldu. BOTAŞ'ın konut tüketicileri için dağıtım şirketlerine ağustosta uygulayacağı satış fiyatı ise 1000 metreküp doğal gaz için 5 bin 631 lira olarak açıklandı. Doğal gazda fiyat tarifeleri aylık hesaplanıyor Kurumun internet sitesinde yer alan duyuruda, "Kuruluşumuzun doğal gaz toptan satış fiyatları, piyasa koşulları, piyasa fiyat istikrarı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun tarife ile ilgili kararları ve maliyet unsuru olan alım-işletme giderlerindeki değişim dikkate alınarak mümkün olan en makul seviyede belirlenmekte ve tüketicilere sunulmaktadır." ifadesi kullanıldı.

Avrupa'da toptan doğal gaz fiyatları düşüyor

Avrupa'da toptan doğal gaz fiyatları, sıcak hava tahminlerinin talebi azaltması nedeniyle düştü. Mayıs vadeli gaz kontratı 0,25 euro düşüşle 24,70 euro/MWh'ye geriledi. Auxilione danışmanlık şirketi günlük piyasa notunda, "En son uzun vadeli hava durumu çalışmaları, Mart ayı sonuna kadar mevsim normallerinin üzerinde kalması ve ardından Nisan ayı boyunca mevsim normallerine çok yakın olması beklenen sıcaklıklarla birlikte iyileşmiş bir görünüm gösteriyor" dedi.

Avrupa'da doğal gaz fiyatları düştü

Hollanda TTF hub’ı Mart vadeli kontrat, bugün en son işlemini dünkü kapanışına göre 0,41 euro azalışla 25,03 euro/MWh düzeyinden gerçekleştirdi. Kontrat gün içinde son yedi ayın en düşük seviyesi olan 25,25 euro/MWh seviyesinin altına indi. İngiltere NBP hub’ı eşdeğeri kontrat ise en son 0,89 puan düşüşle 61,30 p/th seviyesinden işlem gerçekleştirirken gün içinde 2023 yılı 17 Temmuz tarihinden bu yana en düşük seviyesi olan 60,86 p/th düzeyine kadar geriledi. Piyasa katılımcıları, fiyatlardaki düşüşe neden olarak ılıman hava koşullarını ve gaz talebinin düşük seyretmesini gösteriyor. Almanya merkezli bir trader, “Sıcaklıklarda yalnızca önemli ve uzun süreli bir düşüş fiyatlara yardımcı olabilir ancak ufukta buna benzer bir şey görünmüyor.” yorumunu yapıyor. Montel Energy Quantified (EQ) tahminlerine göre Avrupa'nın en büyük gaz tüketicisi olan Almanya'da ortalama sıcaklıklar, bu hafta 7,4 °C iken gelecek hafta 4,4 °C düzeyine gerileyecek. Ancak sıcaklık yine de mevsim normallerinin 1,9 °C üzerinde olacak. Polonya merkezli bir trader, “Mevcut düşüş yönlü temellerle birlikte, kısa süreli bir yukarı yönlü düzeltme de masada olsa da önümüzdeki ayın yakında 23,00 euro/MWh civarında bir teknik desteğe doğru kaydığını görebiliriz." dedi. Avrupa Gaz Altyapısı (Gas Infrastructure euroope-GIE) verilerine göre Şubat ayında Avrupa depolama birimlerinden çekilen paranın, Ocak ayına göre %49 düşüşle ortalama 4,2 TWh/gün olduğu görüldü.

Avrupa nın doğal gaz rezervleri doldu ama yeterli değil

Avrupa'nın doğal gaz rezervleri neredeyse doldu, ancak bu yine de bölgeyi kış boyunca idare etmek için yeterli olmayabilir. Gas Infrastructure Europe'un son verilerine göre AB'nin gaz depolama seviyeleri 17 Ağustos'ta %90,12 kapasiteye ulaştı. Bu, Avrupa Birliği'nin 1 Kasım'da ulaşmayı hedeflediği oranın oldukça ilerisinde. Ancak stoklar bölgenin kışlık gaz ihtiyacının tamamını karşılayacak düzeyde değil ve bir risk fırtınası esiyor. Başka bir deyişle, Avrupa'nın enerji krizi henüz sona ermiş değil. AB Komisyonu'nun enerjiden sorumlu üyesiKadri Simson Cuma günü yaptığı açıklamada, kıtanın enerji güvenliğinin "geçen yıl bu zamanlar olduğundan çok daha istikrarlı bir konumda olduğunu, ancak son haftalarda gaz piyasasının hassasiyetini koruduğunu gördük" dedi. Almanya'nın doğal gaz depolarında doluluk oranı yüzde 91,79, Fransa'nın yüzde 84,04, İtalya'nın yüzde 90,62 seviyesinde.

Rusya’ya ödenmesi gereken 600 milyon dolar 2024’e kaldı

Türkiye’nin başlıca doğalgaz tedarik kaynağı Rusya’ya yapması gereken ödemeleri ertelemesini sağlayan anlaşmanın ardından ilk erteleme 600 milyon doların 2024’e ötelenmesiyle kısa süre önce gerçekleşti. Reuters’a verilen bilgiye göre anlaşma kapsamında küresel enerji fiyatlarındaki değişime bağlı olarak 3 ila 4 milyar dolar gazın ödemesi 2024 yılına ötelenebilecek. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin ödemelerin ötelenmesi için Rusya ile anlaşmaya vardığını geçen hafta açıklamıştı. İki kaynak, 600 milyon dolar tutarındaki ilk ötelemenin kısa süre önce yapıldığını, ödemenin 2024 yılına ertelendiğini ifade etti. ‘Gelecek yıla ertelendi’ “Gazprom ile yapılan görüşmelerde doğalgaz ödemelerinin ertelenmesi görüşmelerinde olumlu bir noktaya gelindi. Ödemesi yapılamayan bir ödeme olmadı bugüne kadar. Hep ödeme yapıldı. Şu anda resmen 600 milyon dolarlık ödeme gelecek yıla ertelendi. Fiyatlardaki artış bunda çok etkili oldu. Gazprom da bunu anlayışla karşıladı. Çünkü spot gaz alınması maliyetleri yükseltti. İlerleyen aylarda da gaz ödemelerinde biraz erteleme imkanı var. Bu tutar 3 milyar doların üzerinde olabilir. 4 milyar doları da bulabilir. Bu tutar dünya ekonomilerindeki durumdan, petrol ve gaz fiyatlarındaki değişime, savaşın durumuna kadar pekçok faktöre bağlı” dedi. Dönmez duyurmuştu Enerji Bakanı Dönmez, geçen haftaki açıklamasında “Rusya ile, Gazprom şirketi ile, geçen yıl fiyatlar olağanüstü artınca belli bir rakamın üzerindeki ödemelerin ertelenmesi konusunda mutabakat sağlandı” demişti. Ötelemenin ödemeler dengesinin sağlanması için yapıldığını belirten Dönmez, konu hakkında başka ayrıntı vermemiş, ne kadar ödemenin ertelendiğini söylememişti. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, geçen haftaki enflasyon raporunda Türkiye’nin enerji alanında “Şu ana kadar düzenli ödeme yapıldı, bundan sonrası için farklı görüşmeler olabilir” demişti. Türkiye’nin Rusya’dan ne hacimde doğalgaz ithalatı yapıldığı kamuoyuyla paylaşılıyor olsa da ithalatın değeri veri olarak yayımlanmıyor. Türkiye’nin başlıca üç doğalgaz tedarikçisi Rusya, Azerbaycan ve İran’dan boru hattıyla gaz ithal ediyor. Bunun üzerine 10’dan fazla ülkeden de gemilerle sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) satın alıyor. Gazın yüzde 39’u rusya’dan Türkiye şubat ayı sona kadarki 12 aylık dönemde ithal ettiği 53,6 milyar metreküp doğalgazın yüzde 39’unu Rusya’dan ithal etti. Rusya’dan ithal edilen büyük bölümü petrol ve petrol ürünlerinin fiyatını izleyen uzun vadeli kontratlarla ithal edilmiş olsa da, bir bölümü son iki yıldır keskin yükselişler görülen spot piyasada oluşan fiyatlardan ithal edildi. Enerji alanında başlıca tedarikçilerden olan Rusya, Türkiye’nin en büyük doğalgaz ve ikinci büyük ham petrol sağlayıcısı konumunda. Kullandığı petrol ve doğalgazın neredeyse tamamını ithal eden Türkiye, doğalgaz fiyatlarının rekor kırdığı, petrol fiyatlarının ise yüksek seyrettiği geçen yıl 96,5 milyar dolar ile tarihinin en yüksek enerji ithalatını gerçekleştirdi. TÜİK ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre 12 aylık enerji ithalatı Şubat ayından itibaren gerilemeye bağlayarak nisan ayında 90.3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Rusya ve Türkiye enerji bakanlıkları ile BOTAŞ ve Gazprom, haberin yazıldığı sırada Reuters’ın konu ile ilgili sorularına yanıt vermedi. Bankacıların kamu kontrollü olarak tanımladıkları döviz politikasında enerji ödemelerinin öteleniyor olması ekonomi yönetiminin “istikrarlı TL” olarak tanımladıkları bu politikayı destekleyen bir unsur. BOTAŞ, TCMB’den ya da piyasadan dövizi almak için ihtiyaç duyduğu TL’yi genel olarak Hazine’den sağlıyor. Bu nedenle enerji ödemeleri tek kalemde rezervlerin yanı sıra bütçeye de en çok baskılayan unsur.

Ücretsiz doğalgaz detayları

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) ücretsiz doğalgaz kullanımına ilişkin kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. İlgili kararname ile; konut, ibadethane ve cemevi abonelerinden, doğalgaz tüketimleri için 24 Nisan 2023 tarihinden 31 Mayıs 2023 tarihine kadar tahakkuk edecek ilk faturadan doğalgaz bedeli alınmaması, sonrasında ise 1 Mayıs 2024 tarihine kadarki döneme ait aylık doğalgaz tüketimleri için tahakkuk edecek faturalarda da 25 metreküpe kadar olan tüketim için bedel tahsil edilmemesi hükme bağlandı. Karara göre abonelerden tahsil edilen doğalgaz faturaları iptal edilerek 3 gün içerisinde para iadesi yapılacak. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz açıklamasında, "Ücretsiz doğalgaz kullanımının maliyeti 40 milyar lira olarak hesaplandı" ifadesini kullandı. Yılmaz şunları söyledi: “19,7 milyon doğalgaz abonemiz var. Merkezi sisteme bağlı mesken sayısı 2,8 milyon. Yaklaşık 320 bin de ön ödemeli abonemiz var. Usul ve esasları belirlerken ince eleyip sık dokuduk. Hiçbir abonenin hakkının zayi olmaması için gerekli bütün detayları kapsayan bir düzenleme yaptık. Dağıtım şirketleri de gerekli hassasiyeti ve özeni göstererek vatandaşlarımıza hizmet verecek. Elbette biz de süreci yakından takip edeceğiz. Cumhurbaşkanlığı düzenlemeleri ile sağlanan bedelsiz kullanım ve akabinde uygulanacak indirimle birlikte yaklaşık 40 milyar TL vatandaşlarımızın cebinde kalacak. Milletimize hayırlı olsun”

#Doğalgaz