Manisa ile Kazakistan arasındaki ticari ilişkiler gelişecek

Manisa TSO hizmet binasında, Manisa iş dünyasının hedef pazarlara yönelmesine katkı sağlamak amacıyla gerçekleşen toplantıya Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yılmaz, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev, Büyükelçilik müsteşarı Nuriddin Amankul , Kazakh İnvest Türkiye Temsilcisi Assylzhan Mirzaliyev, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Çağrı Tuatay, Yönetim Kurulu Muhasip Üyesi Mehmet Baki Kılıç, Yönetim Kurulu Üyeleri Necdet Özgürler, Ergün Kerey, TOBB Manisa Oda ve Borsalar Akademik Danışmanı Prof.Dr.Mahmut Karğın, Genel Sekreter Filiz Kavaklı, Genel Sekreter Yardımcısı Nermin Yener Dedeoğlu, Proje ve iş geliştirme koordinatörleri Mehmet Can Çakar, Anıl Ömer Taydaş katılım sağladı.

Toplantının öncesinde konuşan Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yılmaz, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve beraberindeki heyeti Manisa’da ağırlamaktan dolayı büyük memnuniyet duyduklarını ifade etti. Başkan Mehmet Yılmaz, hazırlanan sunum eşliğinde Kazakistan heyetine Manisa’nın ekonomik yapısı ile odanın işlevi ve yaptığı hizmetler hakkında bilgilendirmede bulundu.

“Kardeş ülke Kazakistan ile siyasi ve ekonomik ortaklık için büyük mesafe alınmıştır”

Başkan Yılmaz, “Kazakistan bulunduğu bölgede Rusya ve Çin’den sonra en büyük yüz ölçüme sahiptir. Dünyanın dokuzuncu büyük ülkesidir ve Türkiye’nin yaklaşık dört katı büyüklüğünde bir yüz ölçümüne sahiptir. Bu nedenledir ki verimli toprakları vesilesiyle buğday üretiminde önemli ülkelerden biridir. En önemlisi kaliteli, sert buğdayı dünya pazarlarında talep görmektedir. Ayrıca 2000’li yıllardan sonra artan petrol yatırımları ile önemli petrol ülkelerinden birisidir. Mineral zengini bir ülke olan Kazakistan, 1200’den fazla mineral kaynak çeşidine sahiptir. Çinko, kurşun, krom ve volfram kaynakları bakımından dünyada birinci sıradadır. Diğer taraftan gümüş ve uranyum madenlerinde dünya ikincisi, bakır rezervlerinde ise üçüncü sıradadır. 2015 yılında, dünyadaki tüm uranyum üretiminin yüzde 21’i Kazakistan’dan gelmektedir. Kazakistan’ın başlıca ihracat ürünleri petrol, doğalgaz, kömür, canlı hayvan, deri ve tarım ürünleridir. İthal ettiği mallar ise ulaşım araçları, makine ve yedek parçaları, ayrıca dayanıklı tüketim mallarıdır. Kardeş ülke Kazakistan 16 Aralık 1991 bağımsızlığını ilan ettiğinde ilk tanıyan ülke Türkiye Cumhuriyeti oldu. Ertesi yıl mart ayında diplomatik ilişkiler tesis edilmiş, kısa sürede stratejik siyasi ve ekonomik ortaklık için büyük mesafe alınmıştır. İlk anlaşma 1997 tarihinde ‘Ticaret ve Ekonomik Teknik İş birliği Anlaşması’ olarak kayıtlara geçmiştir. 2009 yılında ‘Stratejik Ortaklık Anlaşması’, 2012 yılında ise ‘Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’ kurulmuştur” dedi.

“Manisa’mız sanayi ve tarımda ülkemizin en önemli illeri arasındadır”

Sözlerine Manisa ekonomisi üzerine oluşan veriler ile devam eden Başkan Yılmaz, “İllere göre ihracat sıralamasında Manisa yaklaşık 5 milyar 200 milyon dolar ihracatı ile ülkemizde yedinci sıradadır. 2022 yılı ihracatımızın sektörler itibariyle dağılımına baktığımızda; ilk sırada 2 milyar dolar ile toplam ihracatımızın yüzde 43’ünü gerçekleştiren Elektrik ve Elektronik sektörü gelmekte. Bu sektör Manisa için en önemli konumdadır. İkinci sırada yaklaşık 736 milyon dolar ile (Yüzde 14) İklimlendirme Sanayi ve 681 milyon dolar (Yüzde 13) ile Otomotiv Endüstrisi gelmekte. Sıralama 218 milyon dolar ile Kuru Meyve ve Mamulleri (Yüzde 4), 193 milyon dolar ile Makine ve Aksamları (Yüzde 3,7) gelmekte. Manisa olarak son üç yılda sektörler itibariyle sıralamamız aşağı yukarı bu şekilde olmuştur. İlimizin ekonomisine yön veren sektörlerin başında elbette sanayi gelmektedir. 2019 verilerine göre, sanayinin GSYH içindeki payı yüzde 43 olmuştur. Bunu yüzde 17 ile hizmet sektörü, yüzde 15 ile tarım sektörü ve yüzde 3 ile inşaat sektörü izlemektedir. Manisa kişi başı milli gelir olarak ortalama 8 bin dolar ile kendi bölgesinde (TR33 Bölgesi) birinci sıradadır. Ülkemizde işsizlik oranı yüzde 10 olmasına rağmen Manisa’nın içinde bulunduğu Bölgede (TR33) işsizlik oranı yüzde 6,9 düzeyindedir. Nüfus büyüklüğüne göre bu oran ülkedeki en düşük işsizlik oranına denk gelmektedir. Manisa tarımda ülkemizin en önemli illeri arasındadır. Türkiye kuru üzüm üretiminde dünyada birinci sıradadır (290 bin ton). Manisa bu üretimin nerdeyse tamamını tek başına üretmektedir. Ülkemizdeki ‘Sultani Çekirdeksiz Üzüm’ üretiminin yüzde 85’i Manisa’da gerçekleşmektedir. Manisa son yıllarda yapılan ekim çalışmalarıyla birlikte Zeytin üretiminde ilk sıradadır. 150 bin ton zeytin üretimi ile ilk sıradadır. Toplam 26 milyon ağaç ile ağaç sayısında birincidir. TÜİK 2021 verilerine göre toplam et tavuğu sıralamasında birinci sıradadır. Yumurta Tavuğu sıralamasında ise Manisa yaklaşık 12 milyon adet ile Afyonkarahisar’dan sonra ikinci sıradadır. Diğer tarım verilerine bakıldığında, Tatlı Patates üretiminde ikinci, Tütün üretiminde üçüncü ve Salçalık Biber üretiminde üçüncü sıradadır. Bunun yanısıra kuru börülce üretiminde birinci, hünnap üretiminde ikinci ve turşuluk hıyar üretiminde üçüncü sırada yer almaktadır. Kısaca Manisa ülkemizin en önemli sanayi ve tarım şehirlerinden biridir. Manisa aynı zamanda tarihi ve turizmi ile önemli konuma sahiptir. Tarihte hep ticaret ve finansın merkezi olmuştur. Madeni paranın ilk darp edildiği Salihli-Sart, Lidya Uygarlığı Manisa sınırları içindedir. İncil’de adı geçen 7 kilisenin üçü Salihli Sardes, Alaşehir St. Jean ve Akhisar Thyateira kiliseleri Manisa’da yer alıyor. Osmanlı döneminde, Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet) ve Kanuni Sultan Süleyman gibi birçok Şehzade Manisa’da eğitim aldığı için “Şehzadeler Şehri” olarak bilinir. Yaklaşık 400 yıl önce Manisa’da iken hastalanan Kanuni Sulan Süleyman’ın annesi Hafsa Sultan için dönemin hekimleri tarafından yapılan 41 çeşit baharat ile yapılan Mesir Macunu hala şifa kaynağıdır. Şifa bulan Hafsa Sultan bu macunu ihtiyacı olanlara dağıtarak paylaşmıştır. Her yıl bahar ayında Uluslararası Mesir Festivali düzenlenerek bu paylaşım geleneği devam ettirilmektedir” diye konuştu.

“Toplantımızın her alanda yeni ufuklar açmasını temenni ediyorum”

Sözlerinin son bölümünde iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin altını çizen Başkan Yılmaz, Kazakistan ile ülkemiz arasındaki ticari ilişkilere baktığımızda son üç yılda ihracat kalemlerimizin olumlu yönde geliştiğini görmekteyiz. Kazakistan’a olan ihracatımız 2020 yılında 874 milyon dolar, 2021 yılında 1 milyar 144 milyon dolar, 2022 yılında yaklaşık yüzde 14 artarak 1 milyar 306 milyon dolara yükselmiştir. Kazakistan’dan ithalatımız ise 2020 yılında 1 milyar 180 milyon, 2021 yılında 1 milyar 595 milyon dolar, 2022 yılının ilk on bir ayında ise 3 milyar 274 milyon dolara ulaşmıştır. Manisa olarak ihracatımız ise 2021 yılında 4 milyon dolar iken 2022 yılında 12 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Ağırlıklı olarak Kazakistan’dan petrol ithal eden Türkiye, daha sonra bakır, ham alüminyum, ham çinko, taranmamış pamuk lifi, mercimek, bezelye, nohut, keten tohumu gibi ürünleri ithal etmekte. Tekstil ürünleri, ilaç malzemeleri, dokuma halı, zemin kaplamaları, ev cihazlarını da ihraç etmektedir. İki ülke arasındaki tarihsel ilişkilerin derinliğine bakıldığında ticaret hacminin 5 milyar dolar seviyesinde olmasını yeterli görülmemelidir. Bu tutarların arttırılması mümkündür. Örneğin Kazakistan’dan sert buğday ithalatı, bizden daha fazla dayanıklı eşya ve makine aksamının değişimi düşünülmelidir. İnşallah bugünkü ziyaret bu çalışmanın başlangıcı olur. Sözlerime son verirken geçen yıl ocak ayında başlayan protestolar ve akabinde düzenin sağlanmasıyla sonuçlanan olaylar karşısında üzüntülerimizi ifade etmek isterim. İnşallah bir daha böyle olaylar yaşanmaz. Kazak Dostlarımıza ziyaretlerinden dolayı müteşekkirim. Toplantımızın her alanda yeni ufuklar açmasını temenni ediyorum. Sizleri Şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına saygıyla selamlıyorum” dedi.

Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ise, “Bizim burada kardeşlerimiz, dostlarımız var. Bu nedenle sizleri hiçbir zaman aklımızdan çıkarmıyoruz. Manisa gelişen bir şehir. Sizden de dinledik. En önemlisi sanayi ve tarım şehri. Bugün burada kuracağız bağlantılar ile ileriki günlerde iki ülke arasındaki ticari ilişkileri daha da ileriye götüreceğimizi düşünüyorum. Biz burada ki sanayinin bizim bölgemize de gelmesi için sizlerin desteklerinizi bekliyoruz. Kıymetli sunumları ve göstermiş oldukları misafirperverlikten dolayı Manisa Ticaret ve Sanayi Odası ailesine teşekkürlerimizi sunuyoruz” diye konuştu.