Üreticiden daha fazla kazanan aracılar kim?

Mayıs ayının gelmesiyle birlikte tezgahlarda yerini alan yaz meyvelerinin fiyatları el yakıyor. Bir aydır raflarda olan erik, çilek, kiraz, kayısı gibi yaz meyvelerinin kilogram fiyatı pazar tezgâhında dahi 50 TL'den başlarken, marketlerde 150 lirayı geçiyor. Oysa tezgahlarda el yakan ürünlerin üreticide fiyatı 10-20 TL arasında değişiyor.

Hal böyle olunca da meyve-sebze fiyatı tarladan vatandaşın sofrasına gelene kadar altıya katlıyor. Ne üretici ne de tüketicinin kazandığı bu sürecin kazananı yine aracı ve tüccarlar oluyor. Üreticiler, "Biz ürünümüzü minimum kâr marjıyla satıyoruz, hatta bazan zararına bile veriyoruz. Ancak vatandaş yüksek fiyattan alıyor. Kazanan ise her zamanki gibi iyi yere tezgah açan tüccar ve aracı oluyor. Bir an önce hal yasasının çıkmasını ve uygulanmasını bekliyoruz, yoksa bu sorun çözülmez" diyor.

Rekolte artışta

Manisa Turgutlu Ziraat Odası Başkanı Abdullah Şenol, erik rekoltesinde geçen yıla göre yüzde 30 artış olduğunu belirterek, "Mahsûl bol, o nedenle üreticide fiyat uygun. Bizde papaz eriği var.

Üretici için toplama maliyeti 20 TL ama mahsul bol olduğu için bunun altında sattığımız oldu" dedi. Mersin'in Mut ilçesinde kayısı ve erik hasadının tamamlanmak üzere olduğu bilgisini veren Mut Ziraat Odası Başkanı Muharrem Yılmaz da, "Üreticide erik 10 ila 15 TL arasında değişiyor. Kayısı da 10 liradan başlıyor 40 TL'ye kadar çıkıyr. Ancak 40 TL olan kayısı iç pazara gitmez, o ihracata verilir. İç pazara verilen kayısı genellikle bizde 10-20 TL arasında değişiyor" diye konuştu.

Fark 6 kata çıkıyor

Betül Alakent'in haberine göre, üreticiden 10-15 TL'ye çıkan papaz erik ise İstanbul'a gelene kadar fiyatını beşe katlamış oluyor. Öyle ki, eriğin kilogram fiyatı İstanbul Hali'nde 50 ila 70 TL, pazarda 60 ila 80 TL, markette ise 70 ila 90 TL arasında değişiyor. Üreticide 10 ila 40 TL arasında olan kayısı ise İstanbul halinde 30 ila 100 TL arasında değişirken, semt pazarlarında 60 ila 70 TL arasında, markette ise 40 ila 70 TL arasında değişiyor.

Pazarda 60, markette 100 tl

Fiyatı en yüksek olan meyvelerden biri de kiraz. Üreticide 30-35 TL olan kiraz, İstanbul Hali'nde 60 ila 100 TL arasında değişiyor. Bu ürünün pazar tezgahında kilogram fiyatı 50 ila 80 TL arasında değişirken, markette 100 TL'den başlıyor, 300 TL'ye kadar çıkıyor. Napolyon kirazın merkezlerinden biri olan Konya Akşehir'in Ziraat Odası Başkanı Fahri Küçükpolat, "Burada Napolyon kirazı henüz hasat edilmedi. Pazarda satılan kiraz 'suluk' dediğimiz fabrikalara meyve suyu için verilen ürün. Bunlar üreticiden 30-35 liradan çıkıyor. Birinci kalite kiraz ihracata gider, pazardaki ya da markettekiler birinci kalite değildir" değerlendirmesini yaptı.

Çilekte fiyat 80 lira

Üreticiden 25 ila 40 TL arasında çıkan çilek, İstanbul Hali'nde 35 ila 70 TL pazarda ise 60 ila 80 TL arasında satılıyor. Bu fiyat markette ise 100 liraya kadar çıkıyor. Konya Hüyük Ziraat Odası Başkanı Ertuğrul Zedef, çileğin 'suluk' ve 'sofralık' olmak üzere ikiye ayrıldığını belirterek, "Suluk dediğimiz tür fabrikalara gider. Bunlar 2-3 günde bozulur. Ancak sofralıklar daha hassas toplanır, o nedenle daha dayanıklıdır. Şu anda suluk çilek üreticiden 25 TL'den, sofralık çilek ise 40 TL'den çıkıyor. Bizim suluk dediğimiz tür pazar ya da markette 60 liradan, sofralık dediğimiz tür ise 100 liradan satılıyor. Çilek çabuk bozulan bir ürün olduğu için makas da çok açılmıyor" ifadelerini kullandı.