Dünyada yeni bir küresel düzen ve dengenin ortaya çıkmaya başlaması, büyük güçlerin iki ana gruba ayrılma eğilimini ortaya koymaktadır: bir yanda ABD, Rusya, Hindistan, İran ve İsrail'in oluşturduğu bir blok; diğer yanda ise Birleşik Krallık, AB ülkeleri ve Çin'in oluşturduğu bir ittifak. Bu potansiyel yeni dünya düzeni, jeopolitik rekabetin ve stratejik ittifakların yeniden tanımlanmasını yansıtmaktadır.

ABD'nin başını çektiği ilk grup, askeri güç ve bölgesel nüfuza odaklanan bir eksen oluştururken, AB ve Çin'in yer aldığı ikinci grup ise ekonomik entegrasyon, teknolojik özerklik ve çok taraflı işbirliğine dayalı bir yaklaşımı temsil etmektedir. Türkiye, coğrafi yakınlığı, ekonomik bağları ve AB ile tarihsel ilişkileri nedeniyle ikinci gruba (AB, Birleşik Krallık, Çin) daha yakın olabilir; ancak birinci grupla (özellikle ABD, Rusya ve Hindistan) dengeli ilişkiler sürdürme ihtiyacı, Türkiye'nin jeopolitik konumundan ve çok taraflı dış politika geleneğinden kaynaklanmaktadır Örneğin, Türkiye'nin NATO üyeliği ve ABD ile stratejik ortaklığı ilk gruptaki aktörlerle bağlarını korumasını gerektirirken, Rusya ile enerji ve güvenlik ilişkileri ve İran ile komşuluk dinamikleri bu dengeyi zorunlu kılmaktadır. Öte yandan, Türkiye'nin AB entegrasyon hedefleri, İpek Yolu projelerinde Çin ile işbirliği ve Brexit sonrası İngiltere ile savunma sanayi ortaklıkları, Türkiye'yi ikinci gruba daha yakın bir konuma yerleştirmektedir.

Bu yeni dünya düzeni bağlamında, Türkiye'nin AB ile ilişkilerindeki talepleri ikili ilişkilerin ötesine geçmekte ve küresel dengelerdeki konumunu güçlendirme stratejisinin bir parçası olmaktadır. Vize serbestisi ve Gümrük Anlaşması'nın gözden geçirilmesi Türkiye'nin ikinci grubun ekonomik ve insan hareketliliği ağlarına daha etkin bir şekilde katılmasını sağlayabilirken, PESCO/EDF'ye katılım ve siber güvenlik konusunda işbirliği Türkiye'nin bu bloktaki teknolojik özerklik arayışına katkıda bulunabilir. Doğu Akdeniz'de enerji işbirliği ve göç yönetimi talepleri Türkiye'nin ikinci blokla stratejik ortaklığını derinleştirebilirken, birinci blokla dengeli ilişkiler Türkiye'nin Rusya ve İran gibi aktörlerle enerji ve güvenlik bağlarını sürdürmesine olanak sağlayabilir. Türkiye'nin bu ayrışmada köprü rolü oynayabilmesi, onu sadece bölgesel bir güç değil, aynı zamanda yeni dünya düzeninde küresel bir denge unsuru haline getirebilir; bu rol, Türkiye'nin hem NATO hem de AB ile ilişkilerini güçlendirme ve Rusya, Çin ve Hindistan gibi yükselen güçlerle pragmatik işbirliği geliştirme becerisine bağlıdır.

Sonuç olarak, Türkiye'nin son dönemlerdeki stratejik konumu, NATO-AB ayrışmasının sunduğu fırsatların azami düzeye çıkarılması için bir dönüm noktasıdır. Trump'ın politikalarının AB'yi Türkiye'ye daha fazla güvenmeye itmesi, Türkiye'nin vize serbestisi, Gümrük Anlaşması'nın gözden geçirilmesi, PESCO/FED'e katılım, enerji işbirliği, güvenlik diyaloğu, göç yönetimi ve siber güvenlik konularında AB ile müzakere şansını arttırmaktadır. Bu talepler Türkiye'nin jeopolitik avantajlarını, savunma sanayindeki özerkliğini ve diplomatik kapasitesini birleştirerek AB ile daha eşit ve karşılıklı fayda sağlayan bir ortaklık kurmasını sağlayabilir. Ancak bu fırsatların hayata geçirilmesi, Türkiye'nin iç siyasi istikrarını korumasına, ekonomik direncini güçlendirmesine ve diplomatik yetkinliğini etkin bir şekilde kullanmasına bağlıdır. Türkiye bu ayrışmayı dikkatli bir stratejiyle yönetebilirse, kendisini yalnızca bölgesel bir güç olarak değil, aynı zamanda küresel güvenlik mimarisinde bağımsız ve etkili bir aktör olarak konumlandırabilir. Türkiye'nin bu vizyonu gerçekleştirme potansiyelini somutlaştıran bir fırsat penceresi sunmaktadır; bu pencerenin etkin kullanımı Türkiye'nin uzun vadeli güvenlik ve refah hedeflerini şekillendirecektir. Ayrıca bu süreç, Türkiye'nin yeni dünya düzeninde iki büyük güç bloğu arasında dengeleyici bir rol üstlenerek küresel dengelerin yeniden şekillenmesinde kilit bir oyuncu olma potansiyelini ortaya koymaktadır.