Yasalarımızda çek bir ödeme aracıdır ve çekte vade olmaz. Çek üzerinde yazılı tarihte düzenlenmiş sayılır ve o tarihte karşılığı bulunmaz ise bankaca karşılıksız olduğu çekin arkasına yazılır. Böylelikle çeki elinde bulunduran, her bir çek yaprağı için belirlenmiş güvence bedelini bankadan isteyebilir, karşılıksız çek nedeni ile şikayet haklarını kullanabilir, borçlu aleyhine kambiyo senetlerine mahsus icra takibi başlatabilir.

          Konkordato geçici veya kesin süresi içinde bulunan borçlunun, mahkemece verilen tedbir kararı gereğince çek düzenleme yetkisi bulunmamaktadır.

          Ancak her konkordato dosyasında çeklerden kaynaklanan borçların konkordato projesi içinde yer aldığı bir gerçektir.

          Bu durumda eğer çekte vade olmadığı kuralı istisnasız kabul edilirse, konkordato süreci içinde borçlunun çek düzenleyemeyeceği açık olduğundan, çeki ciro ile elinde bulunduran alacaklıların alacak dayanağını kanıtlama sorunu doğacak, çek kambiyo senedi vasfını yitirebilecektir.

          Öyleyse uygulamada sıklıkla görülen ileri tarihli çeklerin varlığını kabul ederek, konkordato geçici veya kesin süresi içindeki borçluların konkordato süreci içindeki bir tarihe düzenlediği çekler nedeni ile sorumlulukları belirlenmelidir.

          Konkordato süresi içindeki borçlu, konkordato süresi verilmezden önce düzenlediği çekin karşılığını bankada bulunduramayacaktır. Çünkü konkordato süresi verilmesine ilişkin mahkeme kararı öncesinde doğmuş borçlar, konkordato süreci kapsamındadır. Borçlu çeki ödeyemez. Konkordato komiserleri de ödenmesine onay veremezler.

          Konkordato süreci içindeki borçlu gerçek kişi ise, konkordato süresine ilişkin karar nedeni ile bankalarca çek hakkında karşılıksız işlemi yapılmayacaktır. Dolayısıyla çek düzenleyen borçlu hakkında karşılıksız çek nedeni ile ceza davası açılamayacaktır.

          Konkordato süreci içindeki borçlu tüzel kişi ise durum değişmektedir. Çünkü konkordato süresine ilişkin mahkemece verilen tedbir kararları, tüzel kişi adına çeki düzenleyen şirket yetkilisini korumamaktadır. Çekin karşılıksız olduğuna ilişkin şerhin banka tarafından verilmesi ile şirket yetkilisi gerçek kişi hakkında karşılıksız çek nedeni ile ceza davası açılabilir hale gelmektedir.

          Bu durumda şirket yetkilileri hakkında açılan ceza davalarında farklı kararlar verilmiştir.

          Uygulamadaki farklılıklar Yargıtay 19. Ceza Dairesince değerlendirilerek konuya ışık tutulmuştur:

          Konkordato geçici veya kesin süresi öncesinde borçlu şirket yetkilileri tarafından düzenlenerek alacaklıya teslim edilmiş çek ile dayanağı borcun ticari defter ve kayıtlarda ve mahkemeye sunduğu konkordato projesinde yer alması halinde konkordato sürecine ilişkin davanın bekletici mesele yapılması yani konkordatoya ilişkin dava sonunun beklenmesi gerekecektir.

          Eğer konkordato süreci sonunda mahkemece konkordatonun tasdikine karar verilirse, alacaklılar ile borçlu arasında barış sağlanmış, ödeme ve planı konusunda anlaşılmış olduğundan çekin ibraz tarihinden sonra suçun unsurlarının gerçekleşmemiş olduğu düşüncesi ile şirket yetkililerinin cezai sorumluluğu olmayacaktır. Daha kısa anlatımla konkordatonun tasdiki halinde şirket yetkilileri hakkında açılan karşılıksız çek düzenleme suçu nedeni ile beraat kararı verilecektir.

          Ancak konkordato süreci içinde konkordato talebinin reddine karar verilir ya da konkordato projesi tasdik edilmez ise durum daha karmaşık hale gelmektedir.

          Bu durumda öncelikle konkordato sürecini bekleyen dava kaldığı yerden devam edecektir.

          Sonrasında karşılıksız çek davasına bakan mahkeme, konkordato süreci içinde komiser atanmasına ilişkin kararı inceleyecektir.

          Konkordato süresi verilmesine ilişkin kararla, çekin bağlı olduğu banka hesabının yönetiminin tamamen atanmış komiserlere geçip geçmediği sorusuna cevap aranacaktır.

Konkordato süresi verilmesine ilişkin mahkeme kararında, karşılıksız çekin bağlı olduğu banka hesabının yönetimi, hesaba para aktarma ve ödeme yapma yetkisi açıkça atanmış komiserlere verilmiş ve çek komiserlerin yetkili olduğu dönemde karşılıksız çıkmışsa ise, şirket yetkilisinin çekin karşılığını bulundurmasının mümkün olmadığı değerlendirilecek ve hakkında ceza kararı verilmeyecektir. Ancak konkordato süresi verilmesine ilişkin mahkeme kararında, karşılıksız çekin bağlı olduğu banka hesabının yönetimi, hesaba para aktarma ve ödeme yapma yetkisinin kaldırıldığına ve bu yetkinin komiserlere verildiğine ilişkin net bir açıklama yer almıyorsa,  şirket yetkilisinin yetkisi devam etmekte olduğundan hakkında ceza kararı verilebilecektir.